‘Latinx queer vluchtelingen zijn hier en blijven hier’

Ontmoet Papaya Kuir

Door Alejandra Ortiz

Drie jaar geleden schreef ik een artikel over de situatie van transgender vluchtelingen uit Latijns-Amerika in Nederland, over hoe onbegrepen we waren door zowel de maatschappij als de regering. Sinds deze publicatie is er van alles gebeurd; van de trans vrouwen over wie ik schreef, zijn er enkelen in Spanje of ergens anders in Europa beland, waar ze als sekswerker proberen te overleven. Anderen leven ongedocumenteerd in dit land, of vechten en navigeren zich een weg door het uitzichtloze asielstelsel. Mijn asielzaak eindigde negatief, waardoor ik ondergronds in Amsterdam moest leven.

Sinds mijn aankomst in Nederland na het ontvluchten van Mexico en vooral toen ik zonder papieren leefde, merkte ik hoe onzichtbaar de behoeften van Latinx trans vrouwen waren. Om te beginnen erkenden de Nederlandse autoriteiten ons niet als vluchtelingen, waardoor we in zeer precaire situaties moesten leven. Onze landen van herkomst worden door de Nederlandse overheid als ongevaarlijk bestempeld, terwijl de realiteit is dat in Latijns-Amerikaanse samenlevingen transgender personen op grote schaal worden gediscrimineerd en vermoord. Grote en kleine lhbt-organisaties waren druk in de weer met Midden-Oosterse ‘niet gay genoeg’ vluchtelingen, het anti-lhbt-beleid van Poetin en de homofobe wetgeving van Oeganda. Geen enkele organisatie had ons en onze behoeften op de agenda staan.

Paula: “Het doel van PK is om een gemeenschap voor trans en queer Latinx personen te creëren, zowel in Nederlands als aan de andere kant van de Atlantische oceaan. Om op te komen voor onze eigen rechten, en om mensen binnen onze gemeenschap kansen te geven. Om onze levensverhalen zichtbaar te maken, omdat ze ertoe doen.“

In oktober 2017 nodigde een vriend me uit bij Vrankrijk, de laatste krakersplek in Amsterdam en een toevluchtsoord voor underground artiesten en evenementen. Daar raakte ik bevriend met twee Latinx queer vrouwen: Paula en Nadia, de een Colombiaanse migrant en de ander geboren in dit land. Lang voordat ik ze ontmoette, waren ze al druk bezig met het opzetten van evenementen om underground Latinx artiesten die door Europa touren naar Vrankrijk te halen om ze te verbinden met het publiek. Deze artiesten en performers waren niet per se queer of Latijns-Amerikaans. Hun doel was om een groter netwerk te creëren en om geld in te zamelen voor organisaties en collectieven in Latijns-Amerika. De ontmoeting met deze twee vrouwen was een openbaring voor me omdat ik eindelijk – buiten de vluchtelingencentra – mensen om heen had met wie ik in mijn moedertaal kon spreken en aan wie ik geen uitleg hoefde te geven over mezelf en mijn intersecties, zoals trans zijn, een voormalig sekswerker, en zonder familie.

Nadia: “In staat zijn om geld in te zamelen en tijdelijk een dak boven iemands hoofd te kunnen bieden die het echt nodig heeft op dat moment. Om meteen te kunnen reageren op een dringende behoefte en mensen te steunen en zo hun leven een beetje beter te maken. Ik ben ook erg trots op PK en de mensen die er deel van uitmaken.“

Jaren na onze eerste ontmoeting bleven we praten over het idee om eens samen te komen, om kunst te maken en geld in te zamelen om steun te kunnen bieden aan mensen uit onze gemeenschap. De behoefte was er, maar we waren zo druk met onze eigen strijd – in mijn geval: mijn gevecht om als vluchteling te worden erkend en hoe te overleven in Amsterdam – waardoor we onze agenda’s niet konden samenvoegen om het te laten gebeuren.

Aleja: “Wat me aantrok in het lid worden van PK was het doel wat PK steunt. Ik hou ervan dat het een collectief is gecreëerd voor en door de Latinx Trans & Queer gemeenschap. Ik denk dat PK een deel van een gemeenschap representeert die nog nooit gesteund of erkend is. Maar het is een realiteit. We moeten beginnen met veranderingen binnen het migratie beleid. We moeten de behoefte en de strijd van de Latinx Trans & Queer community gaan erkennen.“

Vorig jaar, te midden van de COVID-pandemie, creëerde Trans United Europe een noodfonds om sekswerkers te helpen die geen toegang hadden tot steun van de overheid. Ik begon berichten te ontvangen van Spaanstalige trans vrouwen die gestrand waren in Nederland, geen toegang hadden tot hiv-medicatie of geen geld hadden voor voedsel of huur door de lockdown. Tegelijkertijd maakten Paula en Sundari, die elkaar een paar maanden eerder ontmoet hadden bij Vrankrijk, een documentaire over hun ervaringen als Latinx migrant en vluchteling. De film ging in première als onderdeel van het Through the Window Project in Istanbul. Op een dag ontmoette ik hen beiden om te helpen met tekst en ondertiteling. Op dat moment realiseerden we ons dat het eindelijk tijd was om in georganiseerd verband samen te komen. Samen met Paula (queer artiest en performer), Nadia (in Nederland geboren Latinx muzikant), Sundari (Costa Ricaans non-binair muzikant), Lauren (Latijns-Amerikaanse trans vluchteling en geweldige kok) en later Patri (in Colombia geboren Deense trans man en klassiek geschoolde muzikant) en Aleja (Colombiaans cis-vrouw wonende in Amsterdam en de meest geweldige project manager), hebben we Papaya Kuir opgericht afgelopen oktober. Ons collectief heeft als doel om Latijns-Amerikaanse trans vrouwen, cis queer vrouwen en pre-op trans mannen te helpen. We kozen voor een naam die het gebruik van het woord papaya (slang voor vrouwelijk geslachtsorgaan in meerdere Latijns-Amerikaanse landen) opnieuw eigen maakt. Kuir is een verbastering van het woord queer, geuzennaam met een twist.

Lauren: “Met Papaya Kuir wil ik in staat zijn om mijn droom om anderen te helpen waar te maken. Zij die in situaties zitten die ik zelf ook heb meegemaakt. Het geeft me voldoening om in staat te zijn ze op een manier te helpen en een verschil te maken.”

Sindsdien hebben we met onze film en onze sprekers – samen met onze kennis en geleefde ervaring – deelgenomen aan evenementen zoals het International Queer and Migrant Film Festival, een panelgesprek met de Color Qollective en zijn we druk geweest met het inzamelen van geld om noodhulp te kunnen bieden aan Latinx migranten, ongedocumenteerden, daklozen en sekswerkers in verschrikkelijke situaties. Van het geven van geld voor boodschappen, het kopen van een treinkaartje voor wie het land door moet, helpen met vertalen in het ziekenhuis, regelen van onderdak, tot het simpelweg samenkomen voor een fijne gemeenschappelijke maaltijd.

Patri: “Binnen Papaya Kuir bouwen we een gemeenschap die nodig was en nog steeds nodig is. We helpen veel queer mensen die anders op zichzelf waren aangewezen. Ik voorzie een toekomst van Latinx gemeenschappen waarin alle queer Latinx personen met elkaar kunnen omgaan zoals zij dat fijn vinden en waarin we samen onze cultuur vieren. Als onderdeel van het queer Latinx collectief heb ik een nieuwe familie gekregen. Samen kunnen we opkomen voor onze rechten en elkaar steunen.”

De behoefte van onze gemeenschap bestaat uit veel meer dan noodhulp, dat weten we. Maar we weten ook dat terwijl grotere organisaties en beleidsmaker druk zijn met het discussiëren over abstract beleid, er mensen zijn die vast zitten tussen de intersecties van het leven en die niet op hulp kunnen wachten. Dat is waarom we hier zijn. Door middel van onze inzamelingsacties willen we een brug slaan tussen mensen in nood en hen die willen helpen. Met onze kunstprojecten willen we de wereld laten zien dat we meer zijn dan migranten en vluchtelingen, dat we ook getalenteerde mensen zijn. Met deze zichtbaarheid willen we bereiken dat Nederland weet dat wij Latinx queers bestaan, dat we ertoe doen, dat onze stemmen ertoe doen en dat we gehoord en gezien moeten worden!

Bezoek ons tijdens onze aankomende evenementen. Hieronder wat informatie over ons event op 18 juni:

‘Kuir Kabaret is niet zoals het oude vertrouwde cabaret… Maak je klaar om geweldige performance acts te ervaren met alle glitter, kleur, liefde en omarming van lokale en internationale artiesten.‘ Kom naar het event en help ons om te groeien, geld in te zamelen, en de Latinx queer gemeenschap te helpen. Om een ruimte te boeken op onze locatie: https://www.detanker.nl/ Om het even te volgen online https://www.eventbrite.nl/e/papaya-kuir-tickets-152498217273

Als je ons wil steunen, deel en like onze social media posts Instagram en Facebook en neem contact met ons op als je wilt samenwerken.