Geen dysforie en geen schaamte

Fotografie An Smid

In gesprek met Kutmannen over voorbinddildo’s, linkse bubbels en werelddominatie

Wat begon als een pitch voor een podcast is nu een succesvol YouTube-kanaal en een Instagram-account met ongeveer 3000 volgers. Kutmannen is een passieproject van twee trans mannen: Bappie Kortram en Jason Regeling, en een cis man: Justin Kamstra. Daarnaast is het team recent uitgebreid met nog drie trans personen: Thomas, Lela, en ikzelf.  

Bappie, Jason en Justin vormen de kern van Kutmannen. Zij bedenken, filmen en editen de YouTube-video’s en houden de Instagram-pagina draaiend. Lela maakt korte video’s waarin hen trans termen uitlegt, zoals genderdysforie en transitie, en Thomas is de baas over de Kutmannen TikTok-account. Ik schrijf content voor de Instagram-pagina en zorg voor de Nederlandse ondertiteling bij de YouTube-video’s. 

De video’s op het Kutmannen-kanaal zijn brutaal en veelzijdig. Uiteenlopende onderwerpen worden besproken, van relaties tot sporten en van mentale gezondheid tot transitieverhalen. Deze onderwerpen komen aan bod in video’s waarin Bappie en Jason vragen beantwoorden van nieuwsgierige cis mensen. Denk aan vragen als: wat vind je van de term ‘ombouwen’? Of: wanneer vertel je aan je date dat je trans bent? Naast deze Q&A-video’s maken ze ook video’s waarin gasten langskomen voor interviews, of video’s over hoe je met make-up je gezicht er masculiener uit kunt laten zien.

Voor iemand zoals ik die trans is en veel tijd doorbrengt op YouTube en Instagram is Kutmannen enorm belangrijk. Er is online namelijk weinig goede representatie te vinden van transmasculiene mensen. Bovendien zijn de video’s van Kutmannen heel deelbaar. Heeft iemand een vraag waarvoor ik geen tijd of emotionele ruimte heb of waarin ik geen zin heb? Hier heb je een leuke video, veel plezier!

Voor iedereen die het fenomeen Kutmannen niet kent, of er wel mee bekend is maar er meer over wil weten, ga ik hier in gesprek met de twee voormannen van Kutmannen: Bappie en Justin.

Waar staat Kutmannen voor? Hoe reageren mensen op Kutmannen? Krijgen ze veel online haat over zich heen? En op welke video zijn ze het meest trots? Voor het antwoord op deze vragen, ging ik op bezoek bij de filmlocatie in Amsterdam.

Laten we bij het begin beginnen: wat is Kutmannen?

Bappie: Kutmannen is een ervaring. Simpel gezegd: ik ben een grove motherfucker die dingen graag grof zegt, en ik vind dat er over het algemeen te teer over transonderwerpen wordt gepraat. Soms moet je gewoon straight up zeggen: dit is trans, dit is een operatie, dit is waarom je transfoob bent. Wij willen graag dat cis mensen ons vragen stellen. Het maakt niet uit hoe grof of hoe dom, wij zullen antwoord geven. 

We merken dat cis mensen bang zijn om bepaalde vragen te stellen, want dan zijn ze hashtag cancelled. Door het Kutmannen te noemen verlagen we zelf alvast de drempel: wij zijn mannen met een kut. Zo zetten wij de toon door er zelf grof in te gaan. Ik heb geen dysforie en ik heb geen schaamte, dus kom maar op met je vragen.

Is dat het doel van Kutmannen: vragen beantwoorden?

Bappie: Het doel is vooral ervoor te zorgen dat trans zijn zo genormaliseerd wordt dat niemand er meer door verrast is. Wanneer iemand uit de kast komt dat het gewoon zo is van: cool, de barista bij Starbucks ook. En het tweede doel is natuurlijk die berg met YouTube-geld, maar niet heus!

Jullie zijn vooral actief op Instagram en op YouTube en jullie maken voornamelijk video’s. Waarom hebben jullie voor film als medium gekozen?

Bappie: Het oorspronkelijke idee voor Kutmannen was een podcast. Ik kende op dat moment geen video-editor en ik had geen zin om dat zelf te gaan doen, dus audio leek mij makkelijker.

Want dat hoef je natuurlijk niet te editen!

Bappie: Nee, daar gooi je gewoon wat pauzes tussendoor en klaar! Dus ik pitchte het podcast-idee tijdens een workshop voor TRANS magazine waar mediamaker Tino Stuij bij aanwezig was. Tino zei: jij hebt geen stem voor radio, maar je hebt wel een hoofd voor tv. Toen heb ik op YouTube gezocht of er al Nederlandse trans mannen bezig waren en kwam er achter dat het vooral de vrouwen zijn die het beeld bepalen – denk aan Alice Olsthoorn, Jessie Maya en Nikkie de Jager. Verder heb je natuurlijk de Transketeers, maar die zijn de laatste tijd wat minder op YouTube te vinden, dus voor de Nederlandse trans mannen was zeker nog een plek te veroveren op YouTube.

En toen had je een editor nodig. Hoe kwam je bij Justin terecht?

Bappie: Voor de eerste video die we hebben gemaakt, in 2019, kwam ik via YouTuber Didi Shanna bij Justin, want hij edit video’s voor haar. Kutmannen is mijn brain child, maar Justin is de stiefvader.

Justin, ik ben vooral benieuwd hoe het voor jou is om als enige cis persoon in een team met allemaal trans mensen te werken.

Justin: Het is qua samenwerking niet heel anders dan in een team met cis mensen, maar er zijn natuurlijk andere gesprekken gaande. Dat is logisch. Voor mij is het vooral best veel vragen stellen.

Bappie: Jij bent ook handig voor de vertaalslag. Als trans mensen onderling weten we vaak precies waar het over gaat als we het over een mastectomie of een packer hebben. Jij zit daar dan van: wat is dit nou weer? 

Justin: Ja, er worden best snel dat soort termen gebruikt die de meeste cis mensen niet kennen.

Bappie: Ook als we in een aflevering te diep gaan ben jij er om ons terug te halen. Als jij de weg kwijt bent dan weten we dat we moeten versimpelen, want als Justin het niet snapt dan snapt de gemiddelde cis kijker het ook niet.

En dan schiet je natuurlijk je doel voorbij als je cis mensen probeert te informeren.

Bappie: Ja. De dingen die voor ons superlogisch zijn, zijn voor cis personen vaak helemaal niet vanzelfsprekend. Het is heel fijn om Justin erbij te hebben om ons op onze blinde vlekken te wijzen.

Hoe verdelen jullie nu je aandacht tussen YouTube en Instagram?

Bappie: Het is nu fifty-fifty. De twee voeden elkaar, want we krijgen de vragen vooral via Instagram en die beantwoorden we dan in een YouTube-video. Zodra iets op YouTube staat linken we daar naar op Instagram en zo komen er weer nieuwe vragen binnen. Waar we nu tegenaan lopen is dat onze volgers bestaan uit onze supporters, en dat zijn met name linkse trans mensen en allies. 

En dat is niet de doelgroep die je wilt bereiken.

Bappie: Het is superfijn dat we zoveel mensen hebben die ons steunen, maar uiteindelijk willen we de onwetende cis mens helpen te begrijpen wat trans zijn betekent. We moeten een manier vinden om buiten onze linkse bubbel te gaan en mensen te vinden die ons vragen willen stellen. Maar tegelijkertijd moeten we voorkomen dat we de FvD-aanhangers en Caroline Franssen-fanaten aan onze broek krijgen en we in discussies verzanden met mensen die vinden dat wij niet zouden mogen bestaan. Dat is best lastig.

Wat voor reacties krijgen jullie op Kutmannen?

Bappie: We krijgen veel berichten van moeders van trans kinderen die ons bedanken voor de video’s, want nu begrijpen ze hun kind beter. Dat is natuurlijk fijn om te horen, zeker als we vragen beantwoorden die je kind zelf misschien liever niet wil beantwoorden, over seks bijvoorbeeld. Ik leg wel aan je moeder uit wat een voorbinddildo is, zodat jij dat niet hoeft te doen.

Hebben jullie wel eens een reactie gehad waarvan je dacht: wat is dit nou weer?

Bappie: We kregen een keer een berichtje op Instagram van iemand die zei: ik dacht altijd dat trans mensen freaks waren, maar nu zie ik jullie als volwaardige mensen! Toen dacht ik echt: oké, dankjewel? Ze zijn in ieder geval eerlijk.

Justin: Er was ook iemand die met een hele berg wetenschappelijke argumenten kwam op Instagram.

Bappie: Ja, die wilde graag een debat aangaan over het bestaan van trans mensen, en of we dat wetenschappelijk konden onderbouwen. Dan denk ik: ik sta hier, ik besta, daar hoef ik niet over te debatteren. We zijn ons bewust van onze male privilege, want vergeleken met trans vrouwen op social media hebben we verder heel weinig nare reacties gehad. Behalve uit onze eigen community.

Dat meen je niet.

Bappie: Ja! We hadden iemand uitgenodigd met de vraag of die bij ons op de bank wilde komen voor een video, en die wees ons meteen af. Die struikelde zo hard over het feit dat het Kutmannen heet, dat was niet chill.

Omdat die het te grof vond?

Bappie: Omdat het woord ‘kut’ aan het woord ‘man’ werd gekoppeld. Sommige trans mensen vinden dat heel onprettig, omdat het dysforie triggert. Wij hebben bewust voor deze naam gekozen, omdat het goed werkt met de tongue-in-cheek vibe die we willen uitstralen.

Justin: We maken wel serieuze video’s, maar met een ironische ondertoon. Die toon willen we ook in de naam behouden.

Bappie: De naam is een te mooie grap om niet te gebruiken.

Maar dat ervaart dus niet iedereen zo.

Bappie: Nee. Ik heb die persoon nog netjes teruggemaild, zo van: bedankt voor je snelle reactie en we respecteren je keuze. Maar daar kregen we een nog hardere reactie op terug, gewoon gestrekt been – dat het een giftige, transfobische term was enzo. Dat was de eerste en tot nu toe enige persoon die we hebben uitgenodigd die nee heeft gezegd.

Afgezien van die negatieve reactie, zijn de reacties dus vooral positief?

Bappie: Ja. Ik zou onze naam voor niets willen veranderen. Hoewel, misschien naar Flutmannen, voor als we weer van Instagram worden gegooid.

Daar hebben jullie recent last van gehad, of niet?

Bappie: Ja, onze hele Instagram-account was gewoon weg.

Justin: Alles. Zonder waarschuwing.

Bappie: Ik snapte er niets van. Misschien dat het kwam door de post over de term tranny chaser, maar dan zou alleen die post verwijderd worden. Misschien dat veel mensen ons hadden gerapporteerd – in zo’n geval gooit Instagram de hele account offline en gaan ze het daarna pas onderzoeken. Je moet er dan zelf over mailen om de boel weer terug te krijgen. We zijn er inmiddels weer, maar dat was wel even een week zweten.

Wat staat er de komende tijd allemaal op de planning voor Kutmannen?

Bappie: Werelddominatie!

Justin: Haha! Ja dat ook maar ik denk dat we eerst weer terug moeten richting educatie. We zijn nu vooral als platform voor trans personen gegroeid, terwijl de insteek in eerste instantie was om kennis over te brengen naar cis mensen die nog van niks weten.

Bappie: Verder zijn we in gesprek met een aantal partijen om Kutmannen naar de televisie te krijgen, dus als er een god bestaat die ook nog ‘ns niet transfobisch is, dan kunnen we daar hopelijk landen.

We gaan duimen! Dan heb ik nog een laatste vraag: op welke video zijn jullie het meest trots?

Bappie: Ik ben erg trots op de aflevering met visagiste Sharmila. Zij sprak heel eerlijk over heftige onderwerpen, zoals transfobisch geweld en seksueel geweld. Ze kon zelf goed relativeren, maar dat was voor mij wel een reality check. Ik heb het als trans man eigenlijk super makkelijk. Tegenover iemand zitten die dat soort heftige dingen meemaakt, was voor mij één van de betere afleveringen qua ervaring.

Justin: Die aflevering met jou en je zusje Angelita vond ik supergoed, want dat was een mooi en open gesprek van beide kanten.

Bappie: Ja, dat was voor mij ook mooi. Zij vertelde heel eerlijk dat ze vond dat ik veel te snel was gegaan met mijn transitie, de rest van de familie kon dat niet bijhouden. Daar heb ik hen wel pijn mee gedaan. Ik heb veel respect voor haar dat ze daar zo eerlijk over was.

Justin: Ik denk vooral dat onze video’s fijn zijn voor mensen die dezelfde vragen hebben gehad als de vragen die we beantwoorden, en dat we daarmee een positieve impact hebben.

Bappie: We blijven ernaar streven om lastige kwesties luchtig te brengen. En om het op z’n Kutmannens af te sluiten: Doei! Laterrrr! Hou van je!

Ben je nieuwsgierig geworden naar de video’s waar Bappie en Justin het over hebben? Je kunt ze terugvinden op het YouTube kanaal Kutmannen, op Instagram en op TikTok.