Een trans icoon met koninklijke goedkeuring
Beeld: Jasper Rens van Es
Van 30 juli t/m 7 augustus is het weer Amsterdam Pride, dit jaar met het thema My Gender, My Pride. Toen de Canal Parade in 1998 begon, was het vooral een party van homomannen, als een verplaatsing van het nachtelijke uitgaansleven naar boten op de gracht in de zomerse middag. Tegenwoordig heb je een week vol queer activiteiten, in alle kleuren van de regenboog. De organisatie van Pride 2022 stelt: “Afgelopen decennia stond onze strijd vooral in het teken van ‘mogen houden van wie we willen’ en het is tijd om de focus te verbreden naar het ‘mogen zijn hoe we ons voelen’. Met andere woorden: tijd om aandacht te besteden aan de diversiteit aan genderidentiteiten en ons zelfbeschikkingsrecht.”
Dat het woord gender centraal staat – zij het ruimer bedoeld dan transgender – is niets minder dan een historische verschuiving. Vroeger maakten transgender personen nauwelijks deel uit van de homobeweging, zoals het toen nog heette. Alleen drag queens hoorden er als bonte vogels bij, de rest niet werkelijk. De meeste transpersonen waren erop gericht om onzichtbaar op te gaan in de samenleving. Nu is zichtbaarheid, duidelijk maken dat je bestaat, juist een groot goed. Zichtbaar én divers.
BeyonG is zo iemand, en je mag haar onderhand gerust een trans icoon noemen. Ze werd in 1986 in Paramaribo geboren en merkte al snel dat ze anders was dan de andere jongens. “Het was moeilijk om een transkind in Suriname te zijn. Op school werd ik vaak gepest, kinderen riepen ‘mietje, mietje’ of ‘homo!’ Ik begreep het niet, ik begreep mezelf niet.” Op haar 15e kwam ze naar Nederland en een kleine tien jaar later startte ze als stagiair bij het COC. Toen bleek hoe belangrijk communities kunnen zijn. Want doordat BeyonG andere transpersonen ontmoette viel bij haar het kwartje. Het betekende niet alleen zelfontdekking maar ook het begin van een activistisch leven. BeyonG richtte Trans United op, een project voor bipoc trans personen, en ging er voortvarend mee aan de slag.
Landelijke bekendheid kreeg BeyonG door haar deelname aan het tv-programma ‘Love me gender’, een unieke ervaring, zoals ze zelf zei – en een next level qua zichtbaarheid van bipoc trans mensen. Haar missie: dat transpersonen niet meer in het duister hoeven te tasten, zonder zichzelf te begrijpen, zoals zij als kind dat moest doen. Haar inzet bleef niet onopgemerkt: in 2017 kreeg ze de prestigieuze Jos Brink Innovatieprijs van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Opnieuw een voorbeeld van de alliantie van trans en gay. BeyonG werd vervolgens uitgenodigd bij de zogenaamde uitblinkerslunch van koning Willem-Alexander en koningin Maxima. ‘Koninklijke goedkeuring’ dus. Zo raakt de tijd dat trans personen gezien werden als het uitschot van de samenleving gelukkig steeds verder van ons vandaan. Dit jaar is BeyonG Veldkamp een van de ambassadeurs van de Amsterdam Pride – in haar woorden: “Alles komt hierin samen. Dit spant de kroon.”