De moeizame strijd voor transinclusieve sport

Op een zonnige vrijdagmiddag in Amsterdam heb ik het genoegen om met Tabi Sutherland te gaan zitten. Tabi is een toegewijde wielrenner en spreekt zich uit voor transinclusieve sport door middel van hun werk bij Pride & Sports. We praten over het mooie en belangrijke werk dat Tabi voor onze gemeenschap doet.

Voor we beginnen: wie is Tabi? Waar kom je vandaan? Leeftijd? Voornaamwoorden? En waarom ben je naar Amsterdam verhuisd?

Nou hoi, ik ben Tabi, achtentwintig jaar oud en kom oorspronkelijk uit Glasgow in Schotland, maar ik woon al 3 jaar in Amsterdam. Ik ben biseksueel, gebruik hen/hun voornaamwoorden, en ik ben trans non-binair.

Ik ben naar Amsterdam verhuisd om te ontsnappen aan ‘Brexit Brittannië’, maar ook voor een ander levenstempo en -stijl. Ik begon met wielrennen toen ik begin twintig was, en ik heb Amsterdam altijd gezien als dé stad voor fietsers. Het is ook een plek waarvan ik dacht dat er veel acceptatie van LHBT+ mensen zou zijn, en dat het een hele gezellige plek is. De stad is ook ongelooflijk mooi – en dat is waarom ik hierheen wilde verhuizen. 

Hoe is sport een onderdeel van jouw leven geworden? 

Ik ben altijd een sportief persoon geweest. Van kinds af aan hield ik van hardlopen en teamsporten. Toen ik opgroeide was het een manier om mijzelf uit te dagen, maar nog belangrijker, een manier om te ontsnappen aan het alledaagse leven. Ik begon met hardlopen en hockey. Pas rond mijn twintigste begon ik regelmatig te wielrennen. In die periode begon ik ook te accepteren dat ik non-binair ben. Wielrennen is nu een van de liefdes van mijn leven. 

Er is momenteel een gigantisch debat gaande, vol vooroordelen, rondom trans mensen in sport. Sommige sportverenigingen zeggen dat trans mensen niet mogen meedoen in competities ‘vanwege hormonen’ en dat we een voorsprong zouden hebben. Hiermee gaan zij in tegen de regel ‘Geen enkele atleet zal ervan weerhouden worden om deel te nemen aan een competitie of zal uitgesloten worden van een competitie op basis van een ongeverifieerd, vermeend of waargenomen oneerlijk competitief voordeel door een variatie in geslacht, uiterlijk en/of status transgender’ (artikelnummer 5.1 in de richtlijnen van het IOC). Wat vind jij hiervan? 

Dit is een heel groot onderwerp. Natuurlijk zijn regels er niet voor niks, maar om te verzekeren dat het voor iedereen eerlijk verloopt en dat er geen doping in het spel is. Echter, de gemiddelde persoon en de maatschappij als geheel hebben simpelweg niet de juiste informatie en educatie als het aankomt op transgender mensen, wat vooral trans vrouwen beïnvloedt. Ik kan me de pijn die transgender vrouwen als gevolg daarvan voelen niet eens voorstellen, weetjewel? Veel van de haat en uitsluiting is gericht op dit deel van onze gemeenschap. 

Eigenlijk willen wij – trans mensen- gewoon onze levens leiden en sporten. En als we goed zijn, willen we sporten op ons hoogst haalbare niveau – net zoals elk ander mens. Zo simpel is het.

Binnen dit onderwerp zijn er een heleboel tegenstrijdige uitspraken van beide kanten. Het hoofdargument voor het tegenhouden trans mensen in de sport is dat er een vermeend voordeel is. Een vermeend voordeel is níét een feitelijk voordeel. De uitspraak hierboven van het IOC is correct. Niemand zou beoordeeld moeten worden op basis van hoe ze zich presenteren, identificeren of op hun geslachtskenmerken.

Daarnaast is er niemand die daadwerkelijk genoeg onderzoek doet om met de harde feiten te komen, noch worden er echte transgender mensen bij onderzoek betrokken. Het merendeel ervan is gebaseerd op bevooroordeelde wetenschap en enkelvoudige meningen – en dat is wel een feit. Er is een verschil tussen een voordeel en een oneerlijk voordeel. Maar zoals ik al zei, cruciaal hier is vermeend voordeel – vermeend betekent niet dat het waar is. Het is allang bewezen dat transgender mensen niet een onderscheidend oneerlijke voorsprong bezitten.

Verder identificeert maar 2-3% van de bevolking in Nederland zich als trans. Dat is een heel klein aantal. Alle media-aandacht die erop is gericht dat wij een ‘agenda’ hebben, naast dat we gewoon ons leven willen leiden zonder angst of discriminatie, is schadelijk.

Wat ik hoop is dat er een toekomst komt waarin iedereen kan deelnemen aan competities op een manier die eerlijk en rechtvaardig is voor iedereen – en dat ALLE mensen inbegrepen worden op alle niveaus van sport zonder enige vorm van segregatie.

En denk je dat er ruimte is voor trans mensen in wielrennen?

Ik denk dat er meer ruimte aan het komen is voor trans mensen in wielrennen, maar alleen op lokaal niveau. Op nationaal niveau worden trans mensen het zwijgen opgelegd en weggeveegd. Dit jaar in het VK bijvoorbeeld kwam het verhaal van Emily Bridges (een trans vrouw wielrenner, maar het allerbelangrijkst, een prachtig persoon) in de media. Ze is een aantal jaar geleden uit de kast gekomen als trans en had alle regels gevolgd die het UCI en British Cycling van haar hadden gevraagd terwijl ze hormoontherapie onderging. Toen het moment aanbrak dat ze weer mocht deelnemen aan competities in de vrouwencategorie, sloegen ze opeens honderdtachtig graden om en zeiden ze dat ze niet langer mocht racen. Een paar dagen later haalden ze uit hun beleid dat trans en non-binaire wielrenners op eliteniveau mochten meedoen.

Dit was niet alleen hartverscheurend voor Emily, maar ook voor de hele trans, non-binaire en intersexe wielrennersgemeenschap. Dit is niet het enige voorval – over de hele wereld dringen vooroordelen zich op in sport, puur en alleen door gebrek aan kennis, of omdat mensen misinformatie geloven. Zelfs op amateurniveau kom je vooroordelen over trans mensen tegen. Wielrennen is al elitair, en deze uitsluiting maakt dat alleen maar erger. 

Kun je wat vertellen over je werk binnen Pride & Sports?

Ik begon eind vorig jaar met vrijwilligerswerk voor Pride & Sports. Nu ben ik de Directeur van Verandering en Inclusieve Ontwikkeling van Wielrennen. Pride & Sports richt zich erop om sporten in Nederland een veilige plek te maken voor alle LHBT+ mensen, en ik focus op dit doel binnen het wielrennen. We streven ernaar mensen te ondersteunen door middel van educatie, door LHBT+ wielrenners met elkaar te verbinden en door te dringen op duidelijke beleidsverandering binnen wielrennen om de diversiteit en inclusiviteit te vergroten. 

Hoe is het initiatief Pedal for Pride geboren? 

Pedal for Pride is ontstaan vanuit een verlangen naar het verbinden van LHBT+ wielrenners door het hele land heen. Toen ik in Nederland kwam wonen, schokte het me dat er geen bekende LHBT+- wielrenners verenigingen waren. 

Met Pedal fo Pride willen we laten zien dat je niet alleen bent en dat er LHBT+ mensen bestaan binnen wielrennen. We willen ook demonstreren dat door inclusief te zijn voor LHBT+ mensen, wielrenners verenigingen de sport voor iedereen beter maken en verheffen. We zijn hier en we willen mensen ondersteunen en onderwijzen over hoe ze betere allies in wielrennen kunnen zijn – want iedereen verdient het om te kunnen wielrennen zonder angst voor discriminatie. 

Ik weet dat jij buiten pedals ook drag king bent, kun je ons iets over deze hobby vertellen?

Ik heb altijd al gehouden van me verkleden, kostuums dragen. Drag echter is bevrijdend, in plaats van dat het voelt alsof ik iets aan het verbergen ben. Ik doe het pas sinds een paar jaar, nadat ik een drag workshop bijwoonde van Thorn Vineyard by NYX, voor de pandemie. Het inspireerde en bevrijdde me – en nu is het iets waarvan ik me niet kan voorstellen dat ik het niet zou doen. Het is iets waardoor ik meer van mijn lichaam en mezelf ben gaan houden dan ik ooit heb gedaan. Het geeft hetzelfde gevoel van vrijheid dat ik van wielrennen krijg. 

Wat zijn je plannen voor de toekomst als wielrenner, bij Pride & Sports en in drag zijn?

Voor drag heb ik niet heel veel plannen, behalve dat ik het heel gaaf zou vinden om meer shows te doen voor de lol, en om ervan te genieten!

Met betrekking tot wielrennen zou ik me graag willen blijven inzetten voor echte veranderingen binnen de industrie. Mijn doel zou zijn om een beleidsverandering te creëren en implementeren binnen verenigingen en bestuurslichamen zoals de KNWU (Koninklijke Nederlandse Wielren Unie). Ik zou graag een plan willen maken waarbij elke wielrennersvereniging een beleid moeten hebben (en invoeren) om te verzekeren dat LHBT+ mensen zich veilig voelen binnen wielrennen. Ik zou ook graag voor beter onderwijs en bereik willen zorgen – veel verenigingen zeggen dat ze inclusief zijn, maar hebben niet daadwerkelijk training of onderwijs voor hun leden of staf. Pride & Sports kunnen dat bieden, en ik zou graag zien dat we meer uitreiken naar verenigingen om ze te ondersteunen in hun weg om een betere plek voor LHBT+ mensen te worden. Verandering bereik je niet binnen een dag, maar vrijwilligersorganisaties zoals Pride & Sports zijn er om te helpen.

Persoonlijk zou ik graag door willen gaan met me vrij voelen en mijn leven door het fietsen te leven. Wielrennen heeft me van een donkere plek gered, en ik hoop dat ik aan de sport kan teruggeven wat het mij geboden heeft.