Aldus Ana Paula

Op 17 maart vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. Voor ons trans personen is dit een belangrijk moment om voor onszelf op te komen.

Helaas hoor ik veel van mijn transgender vrienden zeggen dat ze geen vertrouwen hebben in de politiek en dat ze waarschijnlijk niet gaan stemmen. Ze zijn teleurgesteld door de groei van de wachttijden in de transgenderzorg, het tegenovergestelde van wat politici ons voorspiegelden; door een ondertekende Nashville-verklaring die te weinig politieke consequenties had; uit het veld geslagen door de tegenwerking op ingediende moties betreffende burgerrechten van transgenders, uitgeoefend door de extreemrechtse, christen-fundamentalistische en rechts-conservatieve regerende (en in de peilingen nog steeds de grootste) partijen.

Het gebrek aan representatie van transgender personen in de politiek speelt volgens mij zeker mee bij dit wantrouwen onder mijn trans vrienden. De meeste van hen zijn daarbij net als ik bicultureel (naast je Nederlandse identiteit verbonden met nog één of meerdere andere culturen) en zien zich ook wat dat betreft niet gerepresenteerd door politici. Dat de Tweede Kamer niet bepaald een afspiegeling van de diversiteit binnen de samenleving vormt, is het resultaat van langdurige sociale uitsluiting.

Ik heb zelf ondervonden dat wanneer je je als bicultureel transgender persoon verkiesbaar stelt, veel tegenwind vangt. Bij de gemeenteraadsverkiezingen Amsterdam in 2018 stond ik op de lijst van Bij1. Mijn zichtbaarheid tijdens de campagne riep racistische, transfobische en seksistische uitlatingen op, van haatmails tot bedreigingen op straat aan toe. Ik zag dat als gedrag van mensen die bang zijn dat het politieke bastion voor en door witte heteronormatieve cisgenders aangevallen wordt, en concludeerde dat we nog een lange weg te gaan hebben.

Wereldwijd zien we gelukkig wel dat meer transgender personen verkozen worden. Begin dit jaar was bijvoorbeeld de verkiezing van Sarah McBride groot in het nieuws, de eerste transgender senator in de VS. In Nederland minder bekend, maar nog opmerkelijker, vind ik de verkiezing van Erica Malunguinho tot de eerste zwarte trans senator in de geschiedenis van Brazilië in 2018 (notabene het land dat jaarlijks de meeste moorden op trans personen telt). In België is er Petra de Sutter, vice eerste-minister sinds 2020.

Nederland moet een inhaalslag maken en dat kan met de komende verkiezingen gaan beginnen! Er zijn voor het eerst vijf transgender personen verkiesbaar: Lisa van Ginneken (#22 van D66), Emma Laurijssens van Engelshoven (#65 van D66) en Corine van Dun (#71 van D66) en Petra Kramer (#10 van Bij1). Zij kunnen de allereerste transgender Kamerleden van Nederland worden.

Ondanks de tegenwind hebben belangenorganisaties zoals TNN, Transvisie, COC en NNID in samenwerking met politici wél stappen gemaakt. Zo wordt de Transgenderwet nu mogelijk herzien, waardoor er straks geen deskundigenverklaring meer nodig is om je geslachtsregistratie in je geboorteakte te wijzigen. Dit jaar zal zeer waarschijnlijk ook de grondwetswijziging in werking treden, waarmee discriminatie wegens geslachtskenmerken, genderidentiteit en genderexpressie strafbaar wordt. Ook in de zorg zijn er doelen bereikt: protocollen voor transgenderzorg zijn versoepeld en transgenderzorg wordt grotendeels vergoed vanuit de basisverzekering.

Hier staat tegenover dat de aanmeldingen voor transgenderzorg harder stijgen dan de groei van het zorgaanbod, met als gevolg dat de wachtlijsten steeds meer toenemen; dat het aantal gemelde incidenten van discriminatie van transgender personen al jaren toeneemt, terwijl de continuïteit en positie van Roze in Blauw niet gewaarborgd is; dat transgender asielzoekers beschermd moeten worden tegen verkrachtingen en andere vormen van geweld en intimidatie binnen azc’s en dat de extra genomen maatregelen van het COA daarvoor, de geweldadige dood van een vierentwintigjarige trans vrouw onlangs niet hebben voorkomen.

De gemaakte stappen zijn dus nog niet genoeg!

Daarom wil ik tegen alle trans personen en mijn biculturele trans vrienden in het bijzonder zeggen: We hebben een belangrijk instrument in handen, namelijk onze stem! Gebruik deze op 17 maart, als je wilt dat de verandering die onze gemeenschap zelf al in beweging heeft gezet, wordt voortgezet.

Stem op een partij en een kandidaat die onze belangen daadwerkelijk vertegenwoordigen.

Weet je niet op welke partij je moet stemmen? Bekijk het Regenboogverkiezingsdebat dat het COC op 5 februari organiseerde, om meer informatie te krijgen over de voor ons belangrijke issues. Het zal je waarschijnlijk dan opvallen dat de deelnemende partijen allemaal voor belangenbehartiging van LHBTIQ+-rechten zijn en dat de politici zonder uitzondering betrokken reageren op de opgevoerde ervaringsverhalen van trans personen. Maar let op: het transitieverlof bijvoorbeeld lijkt nu politiek gezien binnen handbereik, maar beloftes met betrekking tot veiligheid (politie mankracht) en wachttijden transgenderzorg horen we al negen jaar.

Raadpleeg de Rainbowvote en de Stemwijzer (en je kunt ook de Politieke Sekswijzer en Stem Gendergelijkheid bekijken) en steun de transgender persoon die binnen jouw voorkeur verkiesbaar is.

Onze toekomst hangt ook van onszelf af!