Van op z’n hondjes naar hondjes stylen

Fotografie Jasmine de Vries

“Ooit was ik een gepassioneerd sekswerker en nu ben ik de trotse eigenaar van een hondentrimsalon in Amsterdam”.

Ik ontmoette Nayra voor het eerst in oktober 2017. We waren door gemeenschappelijke vrienden van Trans United uitgenodigd voor een evenement in een hotel aan zee (Trans United is een emancipatieorganisatie voor biculturele zwarte mensen en mensen van kleur). Tijdens het avondeten zat ik tegenover deze drieënvijftigjarige trans vrouw uit Spanje en ontdekte ik dat ze Engels aan het leren was en dat ze vegetariër en een grote dierenliefhebber was. Na die eerste ontmoeting spraken we meerdere keren met elkaar af. Toen in 2018 mijn asielverzoek werd afgewezen, was zij een van de mensen die zich over me ontfermden.

Nayra en ik houden allebei van fietsen. Vandaag zijn we samen naar een vestingstadje gefietst. Ik ga Nayra interviewen over haar geschiedenis als sekswerker, een leven waarvan zij recent afscheid heeft genomen. Zodra we door de vestingwerken beginnen te wandelen, starten we ons gesprek.

Hoe zou je jezelf omschrijven?

Ik omschrijf mezelf als een valkyrie, een krijger en een overlever. Iemand die van zichzelf houdt. Ik kom uit Madrid en mijn eerste stappen in de ontdekking van mijn transidentiteit vielen samen met een tijd waarin het politieke en culturele klimaat begon te veranderen en het land zich meer openstelde voor de wereld. Er vond een explosie van informatie en culturele veranderingen plaats. Ik was tien jaar oud en ik weet nog heel goed dat, terwijl mijn vrienden met hun speelgoed aan het spelen waren, ik begon te luisteren naar avant-garde radiostations. Rond die leeftijd zag ik voor het eerst een beroemde transvrouw op tv, Bibi Fernández. Vanaf dat moment wist ik dat ik was zoals zij. Dit was ook de tijd waarin ik veel vrijheden ontdekte. Vrijheden die gepaard gingen met het nachtleven, drugs en sekswerk. In de tijd dat Franco in Spanje aan de macht was, bestonden veel van deze dingen niet. Mijn transitie begon toen Spanje ook in transitie was, tijdens het La Movida-tijdperk. Het was een tijd waarin Spanjaarden hun vraagtekens begonnen te zetten bij het systeem en de conservatieve ideeën. Wat Europa al tijdens de jaren ’60 en ’70 doormaakte, maakten wij in de jaren ’80 door.

Toen ik mijn ware identiteit ontdekte, ver weg van de cisheteronormatieve ideeën, realiseerde ik me dat ik anders was, en door deze culturele openbaring kon ik op ontdekking uitgaan. Ik begon alternatieve kleding te dragen, zoals gothic kleding. Ook begon ik make-up te dragen. In het begin ging ik meer een ambigue kant uit, maar daarna begon ik mijn vrouwelijkere kant te ontwikkelen.

Het begon allemaal toen ik voor het eerst in aanraking kwam met de homoseksuele wereld. Studeren en werken waren niet mijn ding, en om rond te kunnen komen ging ik als sekswerker aan de slag. Toch bleek de homowereld niet voor mij te zijn, ik voelde me er niet op mijn gemak. Ik volgde dezelfde stappen als Bibiana Fernández had gezet en ik begon hormonen in te nemen. Binnen een paar maanden zag ik er al volledig uit als vrouw. Rond die tijd verhuisde ik naar Chueca, dé lhbt+-buurt van Madrid en het epicentrum van de sociaalculturele beweging La Movida Madrileña. In deze vrije en open atmosfeer die het einde kenmerkte van het dictatorschap van Franco, kon ik mijn identiteit als trans vrouw ontplooien. Sindsdien heb ik nooit meer mannenkleding gedragen.

Je benoemt je ervaringen als sekswerker, hoe ben je hiermee in aanraking gekomen?

Ik woonde in die tijd in een kraakpand Ik was een gothic- en punkmeisje in een van de stedelijke wijken van Madrid. Ik bespeelde instrumenten op straat en bedelde voor eten en geld. Het was een bijzondere tijd, maar uiteindelijk zorgde het gebrek aan geld ervoor dat ik werd verleid tot sekswerk. Ik was erg mooi, snap je. In vier dagen tijd had ik meer geld verdiend dan ‘normale werknemers’ in een maand verdienden. En met normale werknemers bedoel ik caissières, bankmedewerkers, winkeliers, et cetera. In die tijd stond mijn leven in het teken van het nachtleven, drugs, mannen, eindeloos veel seks en plezier. Rond die tijd, in de jaren ’90, begonnen veel van mijn vriendinnen door Europa te trekken. Ze vertelden me geweldige verhalen over al het geld dat ze verdienden, over al hun nieuwe ervaringen en de dingen die ze leerden, zoals nieuwe talen en culturen. Terwijl zij al toewerkten naar de aankoop van hun eigen huis, was ik druk bezig met het nachtleven. Maar niemand dwong mij ertoe. Ik genoot er volop van, ik denk dat ik geboren ben als nachtvlinder.

Was je niet bang om op straat te werken?

Toen ik in ’87 begon deed de politie een paar invallen, maar vanaf het moment dat sekswerk werd toegestaan was er geen sprake meer van wrede acties van de politie.

In de jaren ’90 en het begin van 2000 werkte ik van tijd tot tijd in Parijs in de Bois de Boulogne, een enge plek. Het is een groot woud vol met sekswerkers die van over de hele wereld komen. In Spanje waren er alleen Spanjaarden en een aantal Argentijnen. Maar in Parijs maakten zowel de politie als de concurrentie de situatie moeilijk. Het verdiende goed, beter dan in Spanje, maar tegen welke prijs. Hetzelfde gold voor Italië: was het niet de politie die je teisterde, dan waren het wel de maffia of andere trans sekswerkers. Je verdiende vijfmaal zoveel als in Spanje, maar het was niet de beste ervaring.

Toen de grenzen van Spanje werden geopend, werd het land bezocht door grote aantallen prachtige Oost-Europese en Zuid-Amerikaanse vrouwen. We hadden de Spaanse markt niet meer voor onszelf. Dat is het moment waarop ik hoorde dat ik met mijn Europese paspoort naar Nederland kon komen.

Toen ik veertig jaar oud was, begon ik sekswerk serieuzer te nemen. Ik begon online te werken en escortwerk te doen. Stap voor stap verliet ik de straat. Na mijn geslachtsoperatie begon ik meer verantwoordelijkheid te nemen voor mijn toekomst. Met dank aan een aantal vrienden kon ik achter de ramen staan in Nederland en België. Ik kwam naar Amsterdam om de plek op te vullen van een vriendin die op vakantie was.

Hoe was je eerste ervaring achter de ramen?

Aan het begin voelde het claustrofobisch om achter het raam te staan. Na alles al eens gedaan te hebben (pubs, salons, appartementen, noem maar op) voelde dit alsof ik opgesloten zat in een soort kooi. Iedereen kon me achter het raam zien staan. Ik voelde me als een attractie, een muis. Aan het begin sloot ik het gordijn, ik haatte het. Daardoor verdiende ik geen geld. Een tijdje heb ik toen de ramen verruild voor het werken op straat.

Teruggaan naar Spanje was geen optie en ik begon moe te raken van het werk op straat in andere Europese landen. Een vriend van me vertelde dat ik achter de ramen meer geld kon verdienen dan met welke andere baan ook, zolang ik er maar voor zou gaan. Langzaamaan raakte ik eraan gewend. Het hielp ook dat de meiden me leerden hoe ik hier te werk moest gaan; elke sekswerkbranche heeft andere trucs, technieken en protocollen. Het was zeker niet makkelijk. Beetje bij beetje leerde ik trucjes van Roemeense en Oost-Europese meiden. Zo leerden ze mij om een man op een vlotte manier klaar te laten komen van een pijpbeurt. Dankzij mijn collega’s wist ik het beste uit het werk achter de ramen te halen. Toen begon ik het geweldig te vinden en er veel geld mee te verdienen.

Mijn laatste twee jaren achter de ramen verliepen minder goed. Ik was dan ook ouder, maar de kwaliteit van de klanten en de hoeveelheid geld werd de laatste jaren voor iedereen minder, zelfs voor jongere meiden.

Zit er een verschil tussen de klanten die voor trans sekswerkers kiezen en die voor cis sekswerkers kiezen?

Eerlijk gezegd zijn er veel verschillende soorten klanten. Er zijn klanten die uitsluitend gaan voor cis vrouwen, maar er zitten ook mannen bij die erg nieuwsgierig zijn en nieuwe dingen willen ontdekken en proberen. Veel mannelijke klanten zijn echt voor alles in: zwarte of witte cis vrouwen, trans vrouwen met of zonder penis. Mensen zijn van nature nieuwsgierige wezens, daarom blijven we nieuwe dingen uitvinden en gaat de technologie vooruit. Hetzelfde geldt voor klanten, die willen nieuwe dingen proberen.

En zijn er ook klanten die exclusief kiezen voor trans sekswerkers?

Voor elk type sekswerker bestaan klanten, veel mensen kiezen voor een trans vrouw met een penis omdat ze dit opwindend vinden of benieuwd zijn naar hoe het is. Maar ze willen vooral alles uitproberen en het hangt ook af van waar ze op dat moment zin in hebben. Net als iemand die normaal blondines leuk vindt en ineens een brunette wil, of iemand die van dikke vrouwen houdt en ineens een dunne vrouw wil. Mannen hebben veel fantasieën en uiteraard hebben ze een voorkeur. Maar op het moment dat ze opgewonden zijn, willen ze alles uitproberen. Dat is tenminste hoe ik het gedurende mijn hele carrière heb ervaren.

Wat vind je van mannen die trans vrouwen als een fetisj beschouwen maar niet als een potentiële partner?

Ik geloof dat als het aankomt op een serieuze relatie, er maar weinig trans vrouwen zijn die een cis man als partner hebben en die door hen als een persoon in plaats van een seksobject worden gezien. Dat moet veranderen. Ik weet niet hoe, maar het moet veranderen. Het lijkt vooral een probleem te zijn voor transgender vrouwen die zich dus emotioneel aangetrokken voelen tot cisgender mannen. Trans vrouwen die buiten dat spectrum aan het daten zijn, belanden volgens mij vaker in een stabiele relatie.

Trans vrouwen zeggen vaak dat sekswerk in hun DNA zit. Hoe denk jij hierover?

Ik denk dat personen die zichzelf sekswerker noemen het werk leuk vinden; zij hebben de mogelijkheid en de moed om dit werk te doen. Ze houden erg van seks. Dus ja, ik denk dat het in je DNA kan zitten. Net zoals dat je geboren kan worden met een gave voor een ander beroep, kun je ook geboren worden met de gave een goede sekswerker te zijn. In mijn geval was dat zo.

Vind je niet dat trans sekswerkers een bepaalde verantwoordelijkheid hebben als het gaat om het neerzetten van trans vrouwen als seksobjecten?

Dat vrouwen in het algemeen en trans vrouwen in het bijzonder afgeschilderd worden als ‘seksobjecten’ is een maatschappelijk gegeven. Daar kunnen sekswerkers weinig aan afdoen en ook niet verantwoordelijk voor worden gehouden. Bovendien: sekswerkers zijn wat ze willen zijn. Hoe meer iemand een ‘seksobject’ is, hoe beter dit is voor het marktmechanisme: seksuele objectivering zorgt voor meer vraag, en dus voor meer geld. Door het geld krijgt de sekswerker bewegingsvrijheid. Ze mag dan een seksobject zijn, ze is wel zó machtig dat zij zelf de teugels van de markt in handen neemt. Zij beslist zelf met wie, wanneer en waar ze iets doet. Dus wel object, maar met alle voordelen die het beroep met zich meebrengt.

Heb je je ooit gestigmatiseerd gevoeld omdat je een sekswerker bent?

Ja, zo heb ik me wel gevoeld. Openlijk praten over sekswerk zorgt ervoor dat mensen je afwijzen en hun relatie met je verbreken als gevolg van de stigmatiserende opvattingen die erover bestaan. Als je bijvoorbeeld lid wordt van een club of naar een evenement gaat, moet je vaak liegen over je werk. Ik ben erachter gekomen dat als je zegt dat je sekswerker bent, niemand met je wil praten of mensen je links laten liggen. Dat kan je een slecht gevoel geven.

Wat maakt sekswerk leuk?

Naar mijn mening is sekswerk vooral leuk omdat veel mannen erg amusant zijn. Er komen veel verschillende mannen langs, met uiteenlopende persoonlijkheden en manieren van zijn. Veel klanten verrassen je met hun vrolijkheid of met de manier waarop ze je behandelen. Het geld werkt uiteraard ook mee: het is leuk om te bedenken wat je met al dat geld gaat doen. Het is fijn om gewaardeerd en bewonderd te worden vanwege je uiterlijk. Ik denk niet dat we hier allemaal hetzelfde over hoeven te denken, maar zelf waardeer ik het om aantrekkelijk gevonden te worden en ik genoot er zeker van als ik betaald werd voor mijn gezelschap.

Laten we eerlijk en duidelijk zijn. Hoe meer je wordt betaald en hoe meer succes je hebt, hoe meer gewaardeerd je je voelt. Niet alleen voel je je dan meer gewaardeerd, ook groeit dan het verlangen om je werk te blijven uitoefenen. Meer, meer en meer. Voor een sekswerker bestaat er geen grotere voldoening dan het bedrag te krijgen dat ze vraagt en zo vaak als ze zelf beslist.

En wat maakt sekswerk minder leuk?

Dat er onhygiënische mannen zijn, of mannen met een slecht karakter. Dat je een psycholoog of therapeut moet zijn. Dat kan het zwaar maken, vooral als de klanten respectloos zijn, ze te veel gedronken hebben of willen dat je drugs met ze gebruikt. Daarnaast is het verlies aan marktwaarde voor een sekswerker nadelig: als je niet verdient wat je wilt verdienen, heb je er geen plezier meer in, punt uit.

Maar nu heb je een nieuwe baan, wat is er gebeurd?

Lang geleden had ik al besloten dat ik op mijn vijftigste met pensioen zou gaan, ik had geen idee over wat ik daarna zou gaan doen, maar ik wist dat ik niet voor altijd sekswerker kon blijven. Na vijfendertig jaar dit gedaan te hebben, was ik inderdaad klaar voor nieuwe dingen. Natuurlijk wist ik dat het moeilijk zou worden voor een vrouw zonder formele opleiding en CV. Van mijn spaargeld kon ik een appartement kopen. Mijn plan was om het als B&B te verhuren, maar vlak nadat ik het gekocht had, nam Amsterdam een wet aan die B&B’s verbood. Rond die tijd, een jaar voordat ik met de ramen stopte, kreeg ik een aanbod om voor MyRedLight te werken, een bedrijf dat ramen verhuurt. Ze gaven me de kans om te leren hoe ik met twee computerprogramma’s moest werken. In mijn laatste jaren werkte ik de ene maand achter de ramen en de andere maand op kantoor. Toen ik vijftig werd boden ze me een contract aan.

Ik stond op het punt om het contract te tekenen toen een goede vriend van me mij aanbood om zijn hondentrimsalon over te nemen. Hij hield van zijn handel maar had er zelf geen energie meer voor. Dit voelde echt als de kans van mijn leven en ik ging ervoor. Ik betaalde een deel van het geld dat hij vroeg en de rest liet hij me in termijnen betalen. Helaas kon ik het aanbod van MyRedLight niet meer aannemen, nu ik eigenaar was geworden van een dierensalon.

Aan het begin was het moeilijk en zwaar, aangezien ik helemaal niet wist hoe het allemaal werkte. Daarnaast beheers ik het Nederlands en Engels niet goed, en had ik dus nog nooit iets anders gedaan dan sekswerk. Maar ik wilde dit nieuwe vak leren en heb me er helemaal op toegelegd. Nu met Covid besef ik hoeveel geluk ik heb gehad. Als ik nog achter de ramen had gestaan of op het kantoor van MyRedLight had gewerkt, dan had ik geen werk meer gehad. Ik heb besloten deze salon tot ver in de zeventig te blijven runnen. In het verleden deed ik het graag op z’n hondjes, nu geniet ik van het stylen van hondjes!